Oud-verkenners Ollongren en Jorritsma hadden zorgen over stabiliteit CDA

Oud-verkenners Annemarie Jorritsma en Kajsa Ollongren gingen ervan uit dat ze meer tijd nodig hadden voor de verkenning, omdat ze zouden moeten wachten tot de rust was teruggekeerd bij het CDA.

Vooral de grootste partij VVD wilde de christendemocraten aan tafel hebben, maar de verkenners hadden zorgen over de “stabiliteit binnen het CDA”. Dat blijkt uit de verklaringen van Jorritsma en Ollongren in de Tweede Kamer.

Wat ook boven de markt hing, was de mogelijkheid dat CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt bij de verkiezingen in de week ervoor, meer stemmen zou hebben getrokken dan lijsttrekker Wopke Hoekstra. Die voorkeursstemmen wilden de verkenners en VVD-leider Mark Rutte afwachten. Maar “in die marge” is het ook gegaan over de positie van Omtzigt.

Ook blijkt uit vrijgegeven aantekeningen dat Jorritsma heeft geopperd Omtzigt misschien voorzitter van de Tweede Kamer te laten worden. Maar dat was “helemaal niet als een serieuze optie”, zegt Jorritsma. Ze kan dit deel van het gesprek naar eigen zeggen niet herinneren, maar denkt dat de notitie “bijna toch min of meer als een grapje” is gemaakt.

Het gesprek met Rutte over het CDA ging volgens Jorritsma over de "stukken in de krant, de fluistercampagne, het aftreden van de voorzitter, allemaal gedoe in het CDA. Waardoor wij ook dachten: we hebben waarschijnlijk meer tijd nodig om daar goed uit te komen, want de rust moet eerst een beetje wederkeren", zegt Jorritsma op vragen van de Kamer.

De belangrijkste vraag was volgens de VVD-prominent: "Hoe krijgen we met het CDA weer een gesprek dat leidt tot normale onderhandelingen."

De kranten stonden vol met berichten over het CDA, meende Jorritsma, maar Hoekstra wees haar erop dat de berichten over de vermeende fluistercampagne tegen Omtzigt pas vanaf maandagmiddag verschenen, en vooral later die week een rol speelden. Dit terwijl de verkenners maandagochtend al een gesprek hadden met Rutte. Daarover kon het in dat gesprek niet gaan, zei Hoekstra.

Ook andere partijen benadrukten dat het CDA niet de boventoon voerde in de kranten van de maandag na de verkiezingen. "Het was niet zo dat het stil was rond het CDA", hield Jorritsma vol. Ze benadrukte dat de partijvoorzitter van de christendemocraten op de vrijdag ervoor was opgestapt.

Ollongren: omstreden memo kwam van ambtelijke staf

Oud-verkenner Kajsa Ollongren zei donderdag in de Tweede Kamer dat de omstreden memo waar de opmerking 'functie elders' voor het populaire Omtzigt op stond, afkomstig was van de ambtelijke staf. Zij en Jorritsma hebben volgens haar geen input geleverd voor de memo.

Het stuk werd door een ANP-fotograaf vastgelegd toen Ollongren precies een week geleden in allerijl het Binnenhof verliet. Ze had het stuk eerder die donderdagochtend gekregen van ambtenaren van Algemene Zaken die bij de verkenners gedetacheerd zijn.

Ambtenaren moeten volgens haar altijd vrijelijk kunnen adviseren wat ze willen. Maar wij als verkenners dragen de volle verantwoordelijk, benadrukte Ollongren.

De aandachtspunten van de notitie zijn "aantekeningen, punten om aan te denken", aldus Ollongren (D66). Ze nam afstand van de opmerking over Omtzigt en verzekerde dat zij als verkenners er ook niets mee zouden hebben gedaan als de notitie niet per ongeluk was vastgelegd en er dus ook geen ophef was ontstaan. "Ik hecht er aan te benadrukken dat de woorden "functie elders" daar niet hadden moeten staan", stelt Ollongren.

Ze benadrukte dat de notitie "niet was gebaseerd op welk gesprek dan ook, niet op onze gesprekken en ook niet op die met de partijleiders". Ook zei Ollongren dat als het al ingebracht was "dan nog onze weging was: daar gaan wij niets mee doen". Het ging volgens de D66'er om "suggesties en aandachtspunten om in het achterhoofd te houden. Het gaat om dit type stukken, het zijn geen hele nota's."

Volgens haar was de notitie gemaakt als voorbereiding ten behoeve van gesprekken die de verkenners nog zouden voeren. Het is volgens haar niet gelezen en niet besproken, omdat het tweede gesprek met VVD-leider Mark Rutte en D66-leider Sigrid Kaag nog moest komen.

Naar eigen zeggen had Ollongren pas echt goed gekeken wat er allemaal op het memo stond toen ze thuis was. Daarna heeft ze niet om een verklaring gevraagd over de passage "functie elders" bij de ondersteunende ambtenaren. Ze was naar eigen zeggen vanwege haar pas ontdekte coronabesmetting druk aan het bellen met de GGD en de huisarts, en ook met Rutte om excuses te maken. "Ik had mijn handen vol aan het managen van twee crises."

Lees meer over het debat over de verkenningsaffaire:

• Rutte sprak wel over Omtzigt: ‘Ik vind het ruk dat ik me dat niet herinner’ – de Tweede Kamer valt massaal over hem heen
• Rutte hoorde ‘via via’ eerder dat hij Omtzigt toch had genoemd, maar wil zijn bron niet prijsgeven – een woedende Kamer eist opheldering
• 4 eerdere momenten dat Mark Rutte zich dingen niet meer kon herinneren de afgelopen jaren